الکتروموتور

الکتروموتور چیست؟

الکتروموتور یا موتور الکتریکی (Electrical Motor) یکی از پرکاربرد ترین وسیله ها در زندگی روزمره ما میباشد که به عنوان وسیله ای تعریف میشود که جریان الکتریکی را به جریان مکانیکی تبدیل میکند. الکتروموتور ها از نظر ویژگی هایی مانند سایز ، ولتاژ و توان رنج متنوعی را شامل میشود و برای انتخاب آن نوع برق مصرفی معیار دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد و باعث میشود این وسیله در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

اساس کار الکتروموتور ها به این صورت است که جریان الکتریکی از داخل کنتاکتور عبور میکند و در یک ناحیه ی میدان مغناطیسی قرار میگیرد و در اثر نیرویی که از میدان مغناطیسی به جسم هادی وارد شده نیروی چرخشی به وجود می آید.

الکتروموتور ها به دو نوع کلی تکفاز و سه فاز تقسیم میشوند و از نظر جریان به دو دسته ی الکتروموتور با جریان AC و DC تقسیم بندی میشوند. نوع AC جریان ورودی به الکتروموتور به شکل متناوب است و دارای قیمت کمتر و طراحی ساده تر میباشد.

در DC به صورت مستقیم است که خود به انواع جریان مستقیم سری، مستقیم مرکب ( کمپوند ) و مستقیم شانت تقسیم میشود اما نسبت به نوع قبل کمتر در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. نوع دیگر تقسیم بندی تفکیک الکتروموتور ها بر اساس روتور است که به دو نوع اصلی قفس سنجابی ( squirrel cage ) و روتور سیم پیچی ( Wound Rotor ) تقسیم می شوند.

اجزاء اصلی الکتروموتور:

• استاتور: از کلمه ی Stationary به معنی ثابت به دست آمده و از چند لایه ی فلزی به صورت ورقه ای از جنس های آلومینیوم و آهن ساخته شده که به شکل سیلندر تو خالی در آمده.
• روتور: ریشه ی روتور از Rotation به معنی چرخنده میباشد و بخش متحرک الکتروموتور است که انرژی را به حالت مکانیکی در می آورد.
• شکاف هوایی: بین دو قسمت روتور و استاتور مطابق شکل یک شکاف هوایی ( Air Gap ) وجود دارد که نقش مهمی را بر عهده دارد و میزان فاصله موجود در بین این دو بخش مهم میباشد.
• بلبرینگ: باعث تسهیل حرکت روتور حول استاتور (حرکت دوار) میشود.
• فن: بخش خنک کننده ی الکتروموتور است.

کاربرد الکتروموتور ها:

• صنایع پتروشیمی و نفت
• صنایع شیمیایی
• پالایشگاه ها
• خودروسازی
• کارخانه ها و نوار نقاله
• صنایع حمل و نقل و ماشین آلات
• جبران افت فشار آب در منازل مسکونی

انواع الکتروموتور ها

   1. الکتروموتور معمولی TEFC: این الکتروموتور صنعتی دارای فن خنک کننده در قسمت انتهایی شافت می باشد که با دمیدن هوای بیرون به درون موتور باعث خنک شدن آن میشود. همچنین این دسته از الکتروموتور ها که به الکتروموتور تک فاز مشهور است نوعی عایق در برابر رطوبت و گرد و غبار هوا میباشد که باعث میشود قیمت آن ها بالاتر از انواع دیگر الکتروموتور ها بشود.

  2. الکتروموتور ضد انفجار (Explosion Proof Electric-Motor): در محیط هایی که احتمال انفجار وجود دارد و گاز های قابل انفجار در آن محیط کاربرد دارد. الکتروموتور های ضد انفجار در سایز های متفاوت و با راندمان بالا وجود دارد. الکتروموتور های ضد انفجار ولتاژ بالا و ولتاژ پایین دو دسته ی کلی الکتروموتور ضد انفجار است که ولتاژ پایین خود به دو دسته ی IE2 و IE3 تقسیم بندی میشود.

   3. الکتروموتور پمپ کولری: برای به حرکت درآوردن فن های کولر آبی از این الکتروموتور استفاده میشود و جزو الکتروموتور های دو سرعته تکفاز دائم میباشد. در هنگام چرخش موتور سرما ایجاد می شود که در اثر تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی به وجود آمده. برای حفاظت از الکتروموتور در برابر رطوبت و آب میتوان از پوشش یا گارد مناسب استفاده کرد. همچنین جنس بدنه ی فولادی و پوشش رزینی استفاده شده در ساختار نیز به این امر کمک میکند.