چند قدم کوچک تا کمک به حفظ منابع آب
اقیانوس‌ها و دریاها 97.5 درصد از آب موجود در جهان را تشکیل می‌دهند اما برای مصرف انسان بسیار شور هستند و این در حالی است که بیش از 2.5 درصد باقی مانده بصورت توده‌های عظیم یخ در یخچال‌های طبیعی محبوس شده‌اند.
صرفه‌جویی در مصرف آب و نجات زمین
آب شربی که انسان مصرف می‌کند از منابعی چون رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، آب‌های زیرزمینی و… تأمین می‌شود.
تغییرات آب‌وهوا در چند سال گذشته یکی از دلایل کمبود آب است و انتظار می‌رود علاوه بر تأثیری که گرمایش جهانی بر کندی سرعت بازگشت آب به چرخه می‌گذارد، به‌واسطه ذوب‌شدن یخچال‌های طبیعی، فشار بیشتری به ذخایر آب شیرین وارد کند. طبق گزارش آژانس محیط‌زیست بریتانیا، مردم اروپا و احتمالاً تمام نقاط جهان، تا سال 2050 با بحران فاجعه بار کمبود آب مواجه خواهند شد و تنها راه جلوگیری از رخ دادن این فاجعه، صرفه جویی در مصرف آب است.
حفظ منابع طبیعی از شروط لازم برای ادامه‌یافتن حیات انسان است و اهمیت این موضوع به میزانی است که توصیه می‌شود که هر فردی با اراده خودش و بدون نیاز به اعمال فشارهای دولتی و بین‌المللی، پا در این راه بگذارد و تغییر را از خودش شروع کند.
شیر آب را ببندید
مصرف آب خود را کنترل کنید. با بستن شیر آب هنگام مسواک‌زدن، شست‌وشو ظروف، لباس و… در دقیقه حدود 6 لیتر آب ذخیره می‌شود. که در مدت زمان طولانی حجم زیادی از آب را در بر می‌گیرد. به عنوان مثال، شما با یک دقیقه زودتر بستن شیر آب در هنگام مسواک کردن، در هفته از ورود 70 لیتر آب به فاضلاب جلوگیری می‌کنید.
کوتاه‌تر دوش بگیرید
هر دقیقه‌ای که در زیر دوش سپری می‌کنید، 17 لیتر آب مصرف می‌شود. برای کوتاه کردن مدت زمان دوش گرفتن یک تایمر تنظیم کنید و میزان آبی که مصرف می‌شود را اندازه بگیرید. به این روش با دانستن آسیبی که می‌توانید به محیط زیست وارد کنید. طول مدت دوش هایتان را کوتاه خواهید کرد.
مخزن ماشین لباسشویی را پر کنید
لباس‌های کثیف را تا زمانی که حجمشان به‌اندازه‌ای که مخزن ماشین لباسشویی را کامل پر کنند، نرسیده است نشویید، ماشین لباسشویی در هر بار استفاده، وابسته به نوع شست‌وشو مدنظر شما، میزان معینی آب مصرف می‌کند و حجم لباس درون مخزن چندان در مصرف آب آن تأثیرگذار نیست؛ بنابراین سعی کنید با یکبار روشن‌کردن دستگاه، مقدار بیشتری لباس بشویید.
هدررفت غذا را کاهش دهید
نیم بیشتری از مواد غذایی که در طول سال دور ریخته می‌شود، قابل‌خوردن است. جدای از هزینه‌ای که با کاهش هدردادن و دورریختن غذا می‌توانید ذخیره کنید، تولید غلات، میوه‌ها و سایر مواد غذایی و فرایند پخت و طبخ غذا، آب زیادی مصرف می‌کند، بنابراین با کمتر کردن ضایعات خوراکی، تأثیر زیادی بر کاهش مصرف آب می‌گذارید.
برای رسیدگی به گیاهانتان زمان‌بندی داشته باشید
گیاهان فضای باز را در پایان روز آبیاری کنید تا از تبخیر بلافاصله آب به‌واسطه تابش نور خورشید جلوگیری کنید. برای مرطوب نگه‌داشتن سطح گیاه، اگر لازم است علاوه بر خاک، حتماً برگ‌های آن را آب‌پاشی کنید.
در روزهای گرم سال، به‌غیراز آب موردنیاز برای آشامیدن، حیوانات برای خنک نگه‌داشتن بدن خود نیز آب نیاز پیدا می‌کنند. اگر حیوان خانگی دارید، وابسته با عادات او رفتار کنید. اما در فضای سبز و آزاد خانه، بجای آبیاری چمن و یا خیس و مرطوب کردن کل حیاط، یک ظرف آب برای پرندگان، زنبورها، سایر حشرات و… کنار بگذارید.
آب باران را جمع‌آوری کنید
در مناطقی که سالیانه بارش متوسط روبه‌بالا دارند، با نصب مخازنی جهت جمع‌آوری آب باران، می‌توانید تا 5000 لیتر آب ذخیره کنید. آب باران اغلب با توجه به آلودگی موجود، برای مصارف خوراکی و شرب مناسب نیست. اما با بهره گیری از دستگاه های تصفیه می توانید آب مورد نیاز گیاهان، و در برخی مواقع آب مورد نیاز برای شست و شو سطوح خارجی و فضای باز خانه را، با استفاده از آب باران تأمین کنید.
همچنین می‌توانید با استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین، مصرف آب را تا 33 درصد کاهش دهید.
تجهیزات مورداستفاده در شست‌وشو را بهینه کنید
به طور متوسط هر خانواده در سال 5000 بار از لوازم شست و شو در حمام و یا سرویس بهداشتی استفاده می کند. استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی، فلش تانک های دو زمانه، دوش های زمان دار، گرم کن های محیطی در حمام (برای جلوگیری از گرم کردن فضای حمام به وسیله بخار آب گرم) و … می توانید از مصرف بی رویه آب جلوگیری کنید.
از خوراکی‌ها و گیاهان فصلی تغذیه کنید
مصرف سبزی‌ها و غذاهای فصلی، تقاضا را برای تولید غذا و یا پرورش گیاهانی که به شرایط آب‌وهوایی متفاوتی نیاز دارند و ممکن است فرایند طبخ و رشد آن‌ها به‌صورت مداوم در تمام فصول سال آب زیادی مصرف کند، کاهش می‌دهد.
غذا را به‌صورت بخارپز مصرف کنید
مصرف غذا و طبخ آن به شیوه بخارپز کردن، علاوه بر تأثیر بسزایی که بر سلامتی می‌گذارد. مواد مغذی و طبیعی غذا را و سبزی‌ها را حفظ می‌کند و در این روش آب خیلی کمتری نسبت به روش‌های سنتی برای پخت‌وپز نیاز است. همچنین شما می‌توانید از آب مواد بخارپز شده برای آماده‌کردن سوپ استفاده کنید و یا آب سبزی‌ها را (اگر در آن نمک و ادویه نزنید) بگذارید خنک شود و برای آبیاری گیاهان بکار ببرید.
از سلامت لوله‌کشی اطمینان حاصل کنید
لوله‌کشی خانه و اتصالات ماشین ظرف‌شویی و لباسشویی را به طور مرتب از نظر نشتی چک کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که گرفتگی درون لوله‌ها رخ نداده باشد.
با سرمایه‌گذاری در جای اشتباه به افزایش کمبود آب کمک نکنید
برخی از شرکت‌ها در سراسر جهان، با خریداری زمین و تبدیل آن به دامپروری، زمین‌های زراعی و کشاورزی، صنایعی که برای راه‌اندازی و بهره‌برداری به منبع آب گسترده‌ای نیازمندند و… بدون درنظرگرفتن وضعیت آب یک منطقه و پتانسیل منابع آب آن ناحیه برای تأمین آب موردنیاز صنایع و تأسیسات کشاورزی، موجب بدتر شدن بحران آب می‌شوند.
علاوه بر مخالفت با تأسیس این‌گونه صنایع، دامپروری‌ها و… اطمینان حاصل کنید که سرمایه شما در پیشرفت این‌گونه شرکت‌ها سهیم نیست و اگر تصمیم به سرمایه‌گذاری جدید دارید، شرکت و سازمان هدف را از نظر میزان اهمیتی که برای محیط‌زیست قائل است، بررسی کنید.
دفعات شستن خودرو خود را کاهش دهید
به طور متوسط شست‌وشوی ماشین بین 40 تا 140 گالن آب مصرف می کند، بنا براین هنگام شست و شوی ماشین خود محتاظ باشین و تنها در صورت لزوم آن را بشویید و یا به کارواش مراجعه کنید. در اکثر روز ها از پارچه های میکروفیبر و محلول های تمیز کننده برای پاک کردن آلودگی سطحی شیشه ها و بدنه ماشین استفاده کنید. اگر آلودگی به میزانی است که باید از آب استفاده کنید. میزان آب مصرفی را با بهره بردن از سطل آب و یا نصب نازل هایی با قابلیت کاهش و تنظیم فشار بر سر شیلنگ، کنترل کنید.
اهمیت حفظ منابع آب
همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره شد، حفظ منابع آب دارای مزیت‌های محیط زیستی و به دنبال آن، اقتصادی است. تغییر شیوه زندگي، و روی‌آوردن به شهرنشینی، تقاضا را برای آب به‌صورت روزافزون افزایش داده است. این میزان از تقاضا، فشار بیش از حدی به سفره‌های آب زیرزمینی و منابع سطحی آب وارد کرده است که جدای از بحران آب، فرسایش و رانش زمین را به همراه داشته. بسیاری از شهرهای بزرگ جهان منابع آب زیرزمینی خود را ازدست‌داده‌اند و با ادامه‌یافتن این بحران امکان فروریزش بخش عظیمی از ساختمان‌ها و سازه‌ها در آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این، کمبود آب یک تهدید بالقوه برای گونه‌های دیگر حیات است. در سال‌های اخیر جانوران و گیاهان زیادی منقرض شده‌اند و یا در خطر انقراض قرار گرفته‌اند. این تهدید نه‌تنها به دلیل کمبود آب آشامیدنی که به دلیل تغییرات جوی و به دنبال آن تغییر زیستگاه حیوانات و گیاهان است.
حفظ منابع آب، برای حفاظت از زندگی انسان و مهم‌تر از آن حفظ سایر اشکال حیات و نجات زمین است. صرفه‌جویی در آب، علاوه بر هموار ساختن عبور از این بحران، به کاهش نیاز به انرژی و در نتیجه آن، کاهش آلودگی هوا، حفظ منابع سوخت و جلوگیری از گرمایش جهانی کمک می‌کند.