در روز آنقدر گرفتار هستیم که نتوانیم تمام داده هایی که در طول روز دریافت می کنیم، به دقت بررسی کنیم. به همین دلیل چاره ای نداریم جز اینکه داده هایی را که عموم مردم آن ها را صحیح فرض کرده اند، بدون تحلیل برای تبادل با دیگران ثابت شده فرض کنیم. با این حال، بعضی از این اطلاعات، پایه های علمی محکمی نداشته و افسانه ای بیش نیستند. در ادامه برخی از این حقایق صحیح فرض شده را بررسی می کنیم.

افسانه اول: کوه اورست مرتفع ترین کوه دنیاست

در نزد عموم مردم، کوه اورست با 8850 متر ارتفاع، مرتفع ترین کوه دنیا محسوب می شود. اما شاید این برداشت با تلقی ما از واژه «مرتفع ترین» مورد تردید قرار گیرد. 

اگر واژه «مرتفع ترین» را به «نزدیک ترین قله به ماه» معنا کنیم، بنابراین توصیف «مرتفع ترین» به کوه چیمبورازو در کشور اکوادور تعلق می گیرد. در واقع، از آنجایی که زمین به طور کامل کروی نیست، بنابراین از میانه برآمده می شود. کوه چیمبورازو هرچند ارتفاع آن از ابتدای کوه تا قله 6263 متر است، اما از آنجایی که روی یکی از برآمدگی های بزرگ زمین قرار دارد، از قله اورست مرتفع تر است. به عبارتی در این حالت کوه چیمبورازو 10920 متر ارتفاع از مرکز زمین دارد.

از سوی دیگر، چنانچه واژه «مرتفع ترین» را به عنوان بلندترین کوه از ابتدا تا قله آن معنا کنیم، بنابراین این عنوان به کوه مائوناکیا در هاوایی تعلق می گیرد. این کوه بیش از 10000 متر از ابتدای آن که کف اقیانوس آرام قرار دارد، تا قله آن ارتفاع دارد؛ که پرواضح است از کوه اورست مرتفع تر است.

افسانه دوم: عریض کردن بزرگراه ها ترافیک را کاهش می دهد

زمانی که در ترافیک بزرگراه گیر کرده اید، گاهی به این موضوع فکر می کنید که چه می شد اگر طراح این بزرگراه، تنها یک لاین دیگر به آن اضافه می کرد تا این ترافیک کمتر شود.

با این حال تحقیقات نشان می دهد عریض کردن بزرگراه ها فقط منجر به سنگین تر شدن ترافیک می گردد. این نتیجه به دلیل پدیده ای است که آن را "تقاضای القایی" می نامند. این پدیده اشاره می کند که چگونه افزایش عرضه منجر کاهش بها و نهایتا افزایش تقاضا و مصرف می گردد.

در مورد بزرگراه ها نیز وضع به همین گونه است. افزودن ظرفیت بزرگراه، زمان سفر را کاهش می دهد؛ یعنی کاهش بهای رانندگی، که نتیجه آن طیِّ مسافت های طولانی تر است. از طرفی افرادی نیز که در حال حاضر از ماشین استفاده نمی کنند،تصمیم به رانندگی می کیرند. بنابراین خطوط اضافه تر بزرگراه ها به سرعت توسط آن ها تکمیل و ترافیک سهمگین تر می شود!

افسانه سوم: آب هادی الکتریسیته است

اگرچه قراردادن سیم برق در وان حمام برای شما دردسرآفرین خواهد بود، اما واقعیت این است که آب خالص و بدون املاح هادی الکتریسیته نیست، چرا که مولکول های آن الکترون های آزاد برای انتقال جریان الکتریکی را ندارند.

آب خالص شامل اتم اکسیژنی است که به دو اتم هیدروژن متصل است ( H2O ). اکسیژن شش الکترون در لایه آخر ابر الکترونی خود (لایه واکنش پذیر) دارد. همچنین هیدروژن، یک الکترون واکنش پذیر در لایه آخر خود دارد که این امر موجب می شود هر دو اتم هیدروژن به راحتی با یک اتم اکسیژن واکنش دهند.

با این حال، آب یک حلال عالی است. یون های آزاد ناخالصی هایی همچون نمک ها و مواد معدنی محلول در آب، موجب می شود تا الکتریسیته را هدایت کند. در حقیقت، زمانی که آب شامل مقدار زیادی از این یون ها باشد، در این حالت آب الکتریسیته را به حدی خوب هدایت می کند که الکتریسیته هادی های دیگر با کارایی پایین تر همچون بدن انسان را رها کرده و راه خود را از طریق دیگر، یعنی یون های آب می یابد.

افسانه چهارم: زمین دور خورشید می چرخد

به بیان دقیق، زمین در حال چرخش به دور مرکز جِرم منظومه شمسی است که به عنوان barycenter نیز شناخته می شود. این نقطه بالانس است که جرم ترکیبی هر چیزی در منظومه شمسی را در نهایت توزیع می کند. به دلیل حرکت ثابت سیاره ها، این نقطه همواره در حال تغییر مکان است.

از آنجایی که خورشید بیش از 99 درصد مقدار جِرم کل منظومه شمسی را در بر می گیرد، مرکز جِرم منظومه شمسی در نزدیکی سطح خورشید قرار دارد و گاهی در درون خورشید. بنابراین زمانی که مرکز جِرم منظومه شمسی خارج از خورشید قرار دارد، سیاره زمین تنها به دور یک نقطه خالی در فضای می چرخد.

افسانه پنجم: شامپانزه ها بیشتر از انسان ها مو دارند

اگر تصویر یک شامپانزه را در کنار تصویر یک انسان بگذاریم، قطعاً اولین چیزی که به چشم می آید، پر مویی شامپانزه در مقایسه با انسان است. اما چنین چیزی صحیح نیست

در واقع، انسان ها بین دو میلیون تا پنج میلیون فولیکول مو دارند که در سراسر بدن بخش شده است. که این تعداد با تعداد انسان های نخستین تقریباً برابر است. این که موهای شامپانزه بیشتر از ما انسان ها به چشم می آید این است که موی انسان ضخامت کمتری داشته و کمتر قابل مشاهده است

انسان ها دو نوع مو در بدنشان رشد می کند: موی ترمینال و موی ولوس. موی ترمینال شامل موی سر، زیر بغل و نواحی قابل مشاهده مثل ابرو و ریش هاست. در مقابل، موی ولوس در هرجایی یافت می شود. موی ولوس مخملی، نرم، کوتاه و روشن تر از موی ترمینال است و به هیچ غده ای در زیر پوست متصل نیست.

کسی نمی داند که جرا موی ما انسان ها اینگونه تکامل پیدا کرده است، اما احتمال دارد به این دلیل باشد که در زمانی که اجداد ما از جنگل های سایه دار خارج شدند و به دشت های گرم رفتند، این نوع مو را به عنوان راهی برای محافظت از مغز خود و همزمان خنک نگه داشتن بدن رشد داده اند، از طریق عرق کردن وقتی که به زیر آفتاب به دنبال شکار می رفتند.

افسانه ششم: جاذبه در فضا صفر است

همه ما تصاویر متحرکی را دیده ایم که در آن ها فضانوردان در فضا به دور ایستگاه فضایی معلق اند؛ بنابراین به سادگی می توان پذیرفت که جاذبه در فضا صفر است. با این حال باید اشاره نمود که جاذبه در همه جای عالم هستی وجود دارد. اگر چنین نبود، همه چیز از هم می پاشید دیگر چیزی وجود نداشت.

دلیل اینکه فضانوردان در فضا بی وزن به نظر می رسند این است که هم ایستگاه فضایی و هم فضانوردان، هردو در حال سقوط آزاد مداوم به سمت زمین هستند. همجنین به این دلیل که اشیاء با هر جرمی با سرعت یکسان سقوط می کنند، فلذا ایستگاه فضایی و فضانوردان با همدیگر در حال سقوطند، که این همزمانی، توهم جاذبه صفر را در ذهن ما ایجاد می کند.

خوشبختانه، هرچند ایستگاه فضایی و فضانوردان در حال سقوطند، اما آنها هیچگاه روی زمین سقوط نمی کنند، چرا که ایستگاه فضایی مسافت 27600 کیلومتر در ساعت را طی می کند و فضانوردان نیز به همین منوال در مدار آن این مسافت را طی می کند.

افسانه هفتم: موبایلی که در آب افتاده را باید در ظرف برنج قرار داد

این باور که برنج، موبایلی که در آب افتاده را خشک می کند منطقی است، چرا که برنج برای خشک کننده رطوبت شناخته می شود. 

با این حال، علیرغم آنجه شنیده اید، آزمایشات نشان می دهد که نه تنها برنج کمکی نمی کند، چه بسا ممکن است آهسته تر از هوای تازه عمل کند.

در واقع، برنج ممکن است بیش از آنکه برای موبایل مفید باشد، ضرر برساند. به عنوان نمونه دانه های برنج احتمال دارد در جک هِدفون گوشی یا درگاه شارژ باتری گیر کند. همچنین نشاسته موجود در برنج می تواند فرآیند زنگ زدن موبایل را سرعت ببخشد.

پیشنهاد می شود به جای استفاده از برنج، تنها موبایلتان را در جایی که هوا در جریان است بگذارید تا خشک شود. اگر نمی توانید برای یک هفته صبر کنید، کیسه های وکیوم نیز گزینه مناسبی است.