جشنواره آغاز بهار: با سیزده بدر سال را آغاز می کنیم
تاریخ ۱۳ فروردین، همچنین به نام «سیزده بدر» در ایران، اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا پایان دوره تعطیلات نوروز را نشان میدهد که آغاز سال نوی پارسی است. در این روز، خانوادهها و دوستان دور هم جمع میشوند و به طور معمول در پارکها یا طبیعت خارج از شهر، پیکنیک برگزار میکنند. بسیاری باور دارند که گذراندن این روز در فضای باز، خوش اقبالی به همراه دارد و سالی پر از شادی و خوشبختی را تضمین میکند. مردم در فعالیتهای مختلفی مانند خواندن، رقصیدن، بازیها و لذت بردن از غذاهای سنتی شرکت میکنند.
رسوم مختلف سیزده بدر
سیزدهبدر روزی از شادی، آرامش و اجتماع است که ایرانیان به وداع دوره تعطیلات نوروز و به امیدواری و امید به آینده، سال جدید را آغاز میکنند.
یکی از رسوم رایج در سیزدهبدر، سنت «سبزه روزی» است که مردم سبزه را که به عنوان بخشی از میز هفتسین رشد کرده بود، به آب جاری میاندازند. این عمل نماد از تجدید و نوسازی، رهایی از گذشته و پذیرش آینده است.
تاریخچه و ریشههای مراسم سیزدهبدر یا Sizdah Bedar در ایران به دوران باستان بازمیگردد و به عنوان یکی از آیینهای سنتی و محبوب در میهنمان شناخته میشود. در ایران باستان، جشن سیزده به در (سیزدهبدر) یکی از جشنهای مهم و روزهای ممنوعه بود که مردم در آن با مراسمها و آیینهای خاصی جشن میگرفتند. در این روز، مردم با مراسمی از طبیعت و محصولات آن تقدیر و تشکر میکردند و امیدوار بودند که با این کار، نیازهای آینده خود را تأمین کنند. مراسم سیزدهبدر در ایران باستان به شرح زیر بود:
1. تقدیر از طبیعت: مردم در این روز از طبیعت و محصولات آن تقدیر میکردند و به شکرگزاری میپرداختند. آنها به خصوص از آب، زمین و آسمان سپاسگزاری میکردند که منبع رونق و باروری بودند.
2. تقویت ارتباط با طبیعت: در این روز، مردم به طبیعت میرفتند و در محیطهای طبیعی مختلفی مانند جنگل، رودخانه، یا کوهستان گرد هم میآمدند. آنها در این مکانها مراسمها و جشنهایی برگزار میکردند که با طبیعت و محیط اطراف آنها مرتبط بود.
3. آیینهای مذهبی: مردم در این روز نیز به آیینهای مذهبی خود، مانند سوگند و تعهدات مذهبی می پرداختند و با انجام آیینهای مذهبی، امیدوار به بهبودی و رونق آینده خود بودند.
4. راهپیمایی و جشنهای عمومی: مردم در این روز به صورت گروهی و با راهپیماییها و جشنهای عمومی، خوشحالی و شادمانی خود را به اشتراک میگذاشتند و با دیگران ارتباط و رابطه خود را تقویت میکردند.
این مراسم و آیینها نشان از ارتباط عمیق و مهمی بین مردم ایران با طبیعت و محیط زیست دارند که در فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم گنجانده شده است.
ریشههای باستانی سیزده بدر
این مراسم به زمان باستانی بازمیگردد که مردم ایران برای جشن گرفتن از پایان سال و خوشامدگویی به سال جدید، به روزگار جدید خوشامد میگفتند. آنها اعتقاد داشتند که در این روز، ارواح اجدادشان به زمین بازمیگردند و آنها نیز باید روان خود را به طبیعت بسپارند.
باورهای فراطبیعی
برخی معتقدند که مراسم سیزدهبدر مربوط به باورهای مردم درباره تنظیمات فراطبیعی و ارواح است. اعتقاد بر این است که در روز سیزدهم فروردین، قوانین طبیعت تغییر میکنند و ارواح و فرشتگان به زمین میآیند.
پیروزی نوروز بر مهر
مراسم سیزدهبدر همچنین به دوران باستانی بازمیگردد که نوروز به عنوان جشنی آغازین در ایران برگزار میشد. از آن زمان تاکنون، نوروز به عنوان یکی از مهمترین جشنها و رویدادهای مردم ایران باقی مانده و مراسم سیزدهبدر بخشی از تمامیت این جشنها است.
خرافات مربوط به سیزده بدر
روز اول ماه آپریل یا April Fools' Day به عنوان روز شوخی و دروغ در بسیاری از کشورها جشن گرفته می شود. در این روز، افراد معمولاً به شوخیها، کلکها، و دروغهایی میپردازند که سر به سر یکدیگر گذاشته و روز متفاوتی داشته باشند. این روز معمولاً در روز اول آوریل هر سال مه همزمان با همان سیزده بدر ایرانی است، برگزار میشود.
اصل این روز مختلف است و از تاریخهای مختلفی ممکن است نشأت گرفته باشد. یک نظریه بر این است که این روز به دوران قرون وسطی برمیگردد و ارتباط با تغییرات تقویمی و جشنهای بهاری دارد. دیگر نظریهها معتقدند که این روز به یکی از اعتقادات مرتبط با نوعی شکارچی مردمان نیمهگرگ و نیمهانسان مربوط است.
در امریکای شمالی و بسیاری از کشورهای اروپایی، افراد در این روز به شوخیها و کلکهایی میپردازند که میتواند دیگران را به خنده بیاندازد یا آنها را سر کار بگذارد. این شوخیها معمولاً تا حد معقولی انجام میشوند تا افراد را ناراحت نکنند یا آنها را به خطر نیندازند.
هر چه بوده و هست، مهم این است که بهانه ای برای دور هم جمع شدن است
جدای از ریشه های تاریخی و فرهنگی، مراسم سیزدهبدر نمادی از همبستگی با طبیعت و جشنی از نوروز است که مانند بسیاری از مناسبت های ایرانی می تواند انسان ها را به شادی گرد هم آورده و به آنها مجال دهد که فرای زندگی های پرمشغله و روزمرگی ها از کنار هم بودن لذت ببرند. این روز به عنوان یک فرصت برای تفریح، دیدار با خانواده و دوستان و پر کردن اوقات فراغت در طبیعت است.